از دیدگاه مالی، تمرکززدایی، انتقال مدیریت منابع و انجام مخارج از دولت مرکزی به دولت‌های محلی است. بسیاری از مطالعات تجربی پیشین، اجرای تمرکززدایی مالی را یکی از عوامل بهبود و یا تخریب محیط زیست بیان می‌کنند. بر این اساس، هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر شاخص‌های تمرکززدایی مالی بر آلودگی هوا در کشور ایران است. این مطالعه با استفاده از داده‌های سری زمانی 1393-1371 به بررسی روابط بلندمدت و کوتاه‌مدت بین آلودگی هوا، شاخص‌های تمرکززدایی مالی، رشد اقتصادی، مصرف انرژی و حجم تجارت پرداخته است. به این منظور از آزمون همجمعی (هم‌انباشتگی) یوهانسن-یوسلیوس و الگوی تصحیح خطای برداری (VECM) استفاده شده است. هم‌چنین، تحلیل داده‌ها و نتایج به کمک نرم‌افزار Eviews انجام شده است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از برآورد مدل به روش VECM، تمرکززدایی مالی درآمد، تمرکززدایی مالی مخارج، تمرکززدایی مالی قدرت خودگردانی، رشد اقتصادی، مصرف انرژی و حجم تجارت، انتشار گاز co2 را در بلندمدت و کوتاه‌مدت افزایش می‌دهد. یک درصد افزایش در شاخص‌های تمرکززدایی مالی، به‌طور متوسط انتشار گاز co2 را در بلندمدت و کوتاه‌مدت به‌ترتیب 0/14 و 0/08 درصد افزایش می‌دهد. بر این اساس اتخاذ سیاستهای مناسب همگام با فراهم‌کردن بسترهای لازم جهت گسترش تمرکززدایی مالی، به‌منظور کنترل آلودگی هوا در کشور ضروری است.
پاشایی‌فام، رامین و رضا امیدی‌پور (1388). بررسی تأثیر نرخ تورم بر بازده واقعی سهام در اقتصاد ایران، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، شماره 5، صص 94-69.
پهلوانی، مصیب؛ دهباشی، مهدیه و ابراهیم مرادی (1393). بررسی تأثیر توسعة تجارت و رشد اقتصادی بر کیفیت محیط زیست در ایران، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 3، صص 482-463.
خانزادی، آزاد؛ حیدریان، مریم و سارا مرادی (1397). تحلیل اثرات تمرکززدایی مالی و پیامدهای زیست‌محیطی آن در استان‌های ایران، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، شماره 41، صص 159-133.
علیزاده، محمد و ابوالقاسم گل‌خندان (1394). آزمون فرضیه لویاتان برای اقتصاد ایران با استفاده از رهیافت گشتاورهای تعمیم‌یافته (GMM)، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، شماره 14، صص 166-141.
غفاری‌فرد، محمد و مهدی صادقی شاهدانی (1391). بررسی تأثیر تمرکززدایی مالی بر رشد اقتصادی استان‌های مختلف ایران، فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه، شماره 4، صص 24-3.
گل‌خندان، ابوالقاسم و صاحبه محمدیان‌منصور (1395). بررسی تأثیر تمرکززدایی مالی بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب درحال‌توسعه: رهیافت دومرحله‌ای SGMM، فصلنامه سیاستهای مالی و اقتصادی، شماره 13، صص 142-115.
نوفرستی، محمد (1389) .ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی، انتشارات رسا.
Bossert T.J and Mitchell A.D (2011). Health Sector Decentralization and Local Decision-Making: Decision Space, Institutional Capacities and Accountability in Pakistan, Soc Sci Med, 72(1): 39-48.
Enders, W (1995). Applied Econometric Time Series, John Wiley Sons,Ince. USA, p.433.
Farzanegan, M and Mennel, T, (2012). Fiscal decentralization and pollution: Institutions matter, Joint Discussion Paper Series in Economics, 22: 1-22.
He, Q. (2015). Fiscal decentralization and environmental pollution: Evidence from Chinese panel data, China Economic Review, 36: 86-100.
Ivanov, V. and Kilian, L. (2005). A Practitioner’s Guide to Lag Order Selection for (VAR) Impulse Response Analysis, Studies in Nonlinear Dynamics &Econometrics, 9.
Johanson, S. & K. Juselius (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Co-Integration-Whit Applications to the Demand for Money", Oxford Bulletin of Economics and Statistic, 52: 169-210.
Kane, M. J. (1993). Promoting political rights to protect the environment, Yale Journal of International Law, 18: 389-411.
Martinez Vazquez, J. and Mc Nab, R.M. (2003). Fiscal Decentralization and Economic Growth, World Development, 31(9): 1597-1616.
Oates, W.E. (1993). Fiscal Decentralization and Economic Development, National Tax Journal, 46(2): 237-243.
Ozdamar, G. (2015). Factors Affecting Current Account Balance of Turkey: A survey with the Co-integrating Regression Analysis, Journal of Business Economics & Finance, 4(4): 633-658.
Soto, VE; Farfan M.I. and Lorant, V. (2012). Fiscal decentralization and infant mortality rate: the Colombian case, Soc Sci Med, 74(9): 1426-34.
Zhan. K; Zhang. Z.Y. and Liang. Q.M. (2017). An empirical analysis of the green paradox in China: From the perspective of fiscal decentralization, Energy Policy, 103: 203-211.
Zhang. K.Z.; Wang. J. and Cui. X.Y. (2011). Fiscal decentralization and environmental pollution: from the perspective of carbon emission, China Ind. Econ: 65-75.
گل‌خندان, ابوالقاسم. (1397). تأثیر تمرکززدایی مالی بر آلودگی هوا در ایران در قالب یک الگوی تصحیح خطای برداری (VECM). محیط زیست و توسعه فرابخشی, 3(61), 37-48.
MLA
ابوالقاسم گل‌خندان. "تأثیر تمرکززدایی مالی بر آلودگی هوا در ایران در قالب یک الگوی تصحیح خطای برداری (VECM)". محیط زیست و توسعه فرابخشی, 3, 61, 1397, 37-48.
HARVARD
گل‌خندان, ابوالقاسم. (1397). 'تأثیر تمرکززدایی مالی بر آلودگی هوا در ایران در قالب یک الگوی تصحیح خطای برداری (VECM)', محیط زیست و توسعه فرابخشی, 3(61), pp. 37-48.
VANCOUVER
گل‌خندان, ابوالقاسم. تأثیر تمرکززدایی مالی بر آلودگی هوا در ایران در قالب یک الگوی تصحیح خطای برداری (VECM). محیط زیست و توسعه فرابخشی, 1397; 3(61): 37-48.
)