استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و SWOT و QSPM در ارائه برنامه مدیریت راهبردی پسماند منطقه 13 شهرداری تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه محیط زیست - دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال - کارشناس خدمات شهری و محیط زیست شهرداری منطقه 13 تهران

2 دانشیار گروه محیط زیست دانشگاه آزاد تهران شمال

چکیده

هدف از این مطالعه ارائه برنامه مدیریت راهبردی پسماند منطقه 13 شهرداری تهران به روشی است که از ترکیب دو مدل سوات و تحلیل سلسه مراتبی تشکیل شده وAWOT  نام دارد. در این راستا با بهره­ گیری از نقاط قوت هر دو روش به شناسایی وضع موجود و عوامل اثر گذار بر مدیریت پسماند منطقه پرداخته شد؛ کمیت پسماندهای تولیدی 66 نفر از شهروندان که به صورت تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران از جامعه آماری انتخاب شدند به تفکیک نوع و مقدار بر حسب گرم به ­دست آمد. با تکیه بر نتایج این آنالیز تیم خبرگان به شناسایی عوامل داخلی و خارجی پرداخته و به وسیله تحلیل سوات به اطلاعات به دست آمده امتیاز داده شد، با استفاده روش تحلیل سلسله مراتبی که در این تحقیق به عنوان پشتیبان سوات به شمار می رود هر عامل وزن ­دهی گردید، سپس با توجه به امتیاز های وزن دار به­ دست آمده محدوده اثر مدیریت پسماند منطقه 13 رقابتی تعیین شد، بنابر این با استفاده از هم پوشانی عوامل، گروه خبرگان 13 راهبرد اصلی در محدوده رقابتی ارائه دادند. در نهایت راهبردها توسط ماتریس برنامه ریزی کمی اولویت بندی گردید. نتایج این مطالعه نشان داد راهبرد" بازنویسی مفاهیم آموزشی جهت فرهنگ­ سازی" با امتیاز 5/25 به عنوان اولویت اول و راهبرد "نظارت کامل و جامع بر عملکرد پیمانکار در مکانیزم جمع آوری، حمل و دفع پسماند جهت جلو­گیری از آلودگی­ های آب ، خاک و هوا" با امتیاز 4/645 دومین اولویت را دارند .درنهایت براساس جدول برنامه ریزی محیط زیستی برای راهبردها یک برنامه اجرایی ارائه شد.  

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. اصغر پور، م.،1390، تصمیم گیری های چند معیاره ، دانشگاه تهران.
  2. بهبودیان، ج.،1391، آمار و احتمال مقدماتی،دانشگاه امام رضا (ع).
  3. جوزی، س، ع.، زارعی، م.، 1391، ارائه برنامه راهبردی مدیریت پسماندهای روستایی به روش AWOT  مطالعه موردی شهرستان میناب، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه علوم و تحقیقات واحد بندر عباس.
  4. عباس پور، م.،1371، مهندسی محیط زیست، مرکز انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
  5. عمرانی، ق.، علوی نخجوانی، ن.، 1389 ، مواد زائد جامد. شابک.
  6. عمرانی، ق.، کرباسی، ع.، ارجمندی، ر.، اصغر پور، ع.، 1389، تدوین استراتژی بهینه مدیریت پسماند شهری با استفاده از روش SWOT و QSPM ، مطالعه موردی شهر سازی، مدیریت شهری، 26، 62-41.
  7. محرم نژاد، ن.، 1391، مدیریت و برنامه ریزی محیط زیست،  دانش بهبد.
  8. محرم نژاد، ن.، تهرانی، م.،1387، بررسی عوامل درونی و بیرونی مدیریت پسماند های شهری در کلان شهرهای کشور با استفاده از روشSWOT تشکیل ماتریس QSPM، فصلنامه مدیریت شهری.
  9. یوسفی راد، مصطفی .، 1388، پهنه بندی توسعه یافتگی واحدهای سنگ شناختی کارستی به روش A.H.P، مجله علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامِی واحد علوم وتحقیقات، 73، 18-1.
  10. ملکی، ا.، علوی بختیار وند، س.، جعفری، ن.،1389،  استراتژی های ارتقاء سیستم بازیافت مواد زائد جامد در کشور به روش SWOT، سومین همایش ملی مدیریت پسماند، ص. 356-349.
  11. هاشم پور، ی.، رضایی، آ.، موسوی، م.، پژهان، س.،1386، بررسی وضعیت تفکیک در مبدأ و بازیافت پسماندهای خشک در کلان شهر تهران ( مطالعه موردی : ایستگاه بازیافت شهرداری منطقه 3)، دهمین همایش ملی بهداشت محیط.
  12.  Ana، P.، Graça، M.، & Ni-Bin، C,2011, Solid waste management in European countries: A review of systems analysis. Elsevier، 92(Environmental Management)، 1033-1050.
  13. Chobangalous، C. W.، Costas، V.، & Chris، C.,2006, Role of informal sector recycling in waste management in. Elsevier، 30، 797–808.
  14. Desa، A.، Kadir، N. B.، & Yusooff، F.,2012, Waste education and awareness strategy: towards solid waste. Elsevior، 59، 47 – 50.
  15. Lilliana، A. G.، Ger، M.، & William، H. ,2013, Solid waste management challenges for cities in developing countries. Elsevier، 33,Waste Management، 220–232.
  16. Shin-ei ، TAKANO. ,2009, Application of Combined SWOT and Analytic Hierarchy Process (AHP( for. Eastern Asia Society for Transportation Studies، 8.
  17. http://pasmand.tehran.ir/17.
محیط زیست و توسعه فرابخشی
دوره 3، شماره 59
بهار 1397
صفحه 63-84

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار