اثرات مخرب کودهای شیمیایی بر طبیعت و موجودات زنده

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

رشد سریع جمعیت، نیاز به تولیدات کشاورزی و مواد غذایی را افزایش داده و زمینه توسعه فعالیت‌ های کشاورزی را فراهم کرده است. با توجه به محدود بودن زمین جهت کشت، نیاز روز افزون به مواد غذایی تنها با دستیابی به حداکثر بهره‌ وری در واحد سطح و افزایش کیفیت محصول امکان ‌پذیر خواهد بود. کاربرد کودهای شیمیایی و آفت‌ کش‌ها و هم چنین آبیاری از جمله روش ‌های مؤثر در جهت افزایش تولید و بهره‌ وری محصولات کشاورزی هستند که در این میان، استفاده از کودهای شیمیایی همواره یکی از اولویت‌ های بسیار مهم در بهبود فعالیت‌ های کشاورزی تولیدکنندگان این محصولات بوده است. کشاورزان کاربرد این نهاده‌ های شیمیایی را عامل افزایش عملکرد محصول، بهبود حاصلخیزی خاک و افزایش درآمد خود می‌ دانند. مطالعات اخیر نشان داده‌ اند که مصرف بیش از اندازه و بی‌ موقع کودها اثرات نامطلوب متعددی بر محیط ‌زیست و سلامت انسان دارد. از جمله این اثرات می‌توان به شستشو و جابه ‌جایی ترکیبات لایه ‌های مختلف خاک، آلودگی‌ آب ‌های زیرزمینی و سطحی، تجمع فلزات سنگین و نیترات، افزایش خوراک تالاب ‌ها، آلودگی هوا و تجمع گازهای نیتروژن، سولفور و تولید گازهای گلخانه‌ ای، گرم شدن زمین، از بین رفتن لایه ازن و اسیدی شدن باران و تجمع مواد شیمیایی در بافت ‌های گیاهی، جانوری و انسانی اشاره کرد. هدف از این بررسی مشخص نمودن اثرات محیطی و زیستی ناشی از کاربرد نادرست کودهای شیمیایی و ارائه راهکار عملی در جهت کاهش مصرف و آلودگی ‌های زیست محیطی است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. آستارایی، ع. و کوچکی، ع.، 1375. کاربرد کودهای بیولوژیکی در کشاورزی پایدار. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
  2. اسدی رحمانی، م. و فلاح، ع.، 1379. ضرورت تولید و ترویج کودهای بیولوژیک محرک رشد گیاه. مجله علوم خاک و آب. ویژه نامه بیولوژی خاک. دوره 12، شماره 7، صفحات 97 تا 105.
  3. پیرصاحب، م.؛ رحیمیان، س. و پاسدار، ی.، 1391. مقدار نیترات و نیتریت در سبزیجات و صیفی‌ جات مصرفی شهر کرمانشاه (سال 1389). دوماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه. دوره 16، شماره 1، صفحات 76 تا 83.
  4. شیخ الاسلامی، م.؛ رضوانی، م. و شبیری، م.، 1396. ارائه مدل به منظور پیش بینی مصرف کودهای شیمیایی در ایران. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست. doi: 10.22034/jest.2018.20447.2949
  5. قوامی، ع.؛ رضایی، ر.؛ عاملی، آ. و محمدی راد، ن.، 1387. بررسی آلودگی ناشی از مصرف سموم و کودهای شیمیایی در آب‌ های زیرزمینی دشت‌ های قروه و دهگلان کردستان در سال 1387. همایش ملی انسان، محیط زیست و توسعه پایدار، اسفندماه 1388.
  6. Allison, S.D and Martiny, J.B.H., 2008. Resistance, resilience, and redundancy in microbial communities. Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA. Vol. 105, pp: 11512-11519.
  7. Bashan, Y.; Holguin, G. and Bashan, L.E., 2004. Azospirillum- plant relationships: physiological, molecular, agricultural and environmental advances. Canadian Journal Microbiol. Vol. 50, pp: 521-577.
  8. Carvalho, F.P., 2006. Agriculture, pesticides, food security and food safety. Environ Sci Policy. Vol. 9, pp: 689-92.
  9. Chen, J., 2006. The combined use of chemical and organic fertilizers and/or biofertilizer for crop growth and soil fertility 20. In: International Workshop on Sustained Management of the Soil-Rhizosphere System for Efficient Crop Production and Fertilizer Use, vol. 16. Land Development Department, Bangkok, Thailand.
  10. Dobbelaere, S.; Croonenborghs, A.; Thys, A.; Ptacek, D.; Vanderleyden, J.; Dutto, P. and Labendera-Gonzales, C., 2001. Response of argonomically important crops to inoculation with Azospirillum. Australian Journal of Plant of Physiologhy. Vol. 28, pp: 871-879.
  11. FAO. 2009. ResourceSTAT-Fertilizer. Food and Agriculture Organization of the United Nations.http://faostat.fao.org/site/575/Desktop Default.aspx?PageID=575#ancor, 12.03.2009.
  12. Geisseler, D. and Scow, K.M., 2014. Long-term effects of mineral fertilizers on soil microorganisms – A review. Soil Biology & Biochemistry. Vol. 75, pp: 54-63.
  13. Goss, M.J.; Barry, D.A.J. and Rudolph, D.L., 1998. Contamination in Ontario farmstead domestic wells and   its association with agriculture. 1.  Results from drinking water wells. Journal of contaminant hydrology. Vol. 32, pp: 267-293.
  14. Narula, N.; Kumar, V.; Behl, R.K.; Gransee, A.; Gransee, W. and Merbach, W., 2000. Effect of Psolubilizing Azotobacter chroococcum on N, P, K uptake in P-responsive wheat genotypes grown under grrenhouse conditions. Journal of Plant Nutrition and Soil Science. Vol. 163, pp: 393-398.
  15. Pimentel, D.; Hepperly, P.; Hanson, J.; Siedel, R. and Douds, D., 2005. Organic and conventional farming systems: Environmental and economic issues. Environmental Biology. Forthcoming.
  16. Savci, S., 2012. Investigation of effect of chemical fertilizers on environment. APCBEE Procedia. Vol. 1, pp: 287-292.
  17. Sönmez, I.; Kaplan, M. and Sönmez, S., 2007. Investigation of seasonal changes in nitrate contents of soils and irrigation waters in greenhouses located in Antalya-Demre region. Asian Journal of Chemistry. Vol. 19, No. 7, pp: 5639-5646.
  18. Spaepen, S. and Dobbelaere, S., 2008. Effects of Azospirillum brasilense indole-3-acetic acidproduction on inoculated weat plants. Plant Soil. Vol. 312, pp: 15-23.
  19. Statistical Center of Iran. Statistical Yearbook. 2007. Agriculture, forestry and the environment. (In Persian).
  20. Udoh, A.J. and Umoh, E., 2011. Fertilizer use and measures for increased sustainable consumption by peasant farmers: food security approach in rural Nigeria. SAT e Journal. Vol. 9, pp: 1-8.
  21. Weitzberg, E. and Lundberg, J.O., 2013. Novel aspects of dietary nitrate and human health. Nutrition. Vol. 33, pp: 129-159.
  22. Wu, S.C.; Cao, H. and Cheung, K.C., 2005. Effect of biofertilizer containing N-fixer, P and K solubilizers and AM fungi on maize growth: a greenhouse trial. Geoderma. Vol. 125, pp: 155-166.
محیط زیست و توسعه فرابخشی
دوره 4، شماره 66
زمستان 1398
صفحه 61-68

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار